Dobre zdrowie jest lepsze niż największe bogactwo
Nadciśnienie tętnicze należy do najbardziej rozpowszechnionych chorób.
Występuje u ponad 20% dorosłej populacji. Stanowi jeden z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju choroby wieńcowej, chorób naczyniowych mózgu i miażdżycy naczyń obwodowych.
Wg danych w 2002 roku w Polsce na nadciśnienie tętnicze chorowało 8,6 mln osób dorosłych.
Podział nadciśnienia tętniczego ( wg Polskiego i Europejskiego Towarzystwa NT ):
ciśnienie optymalne | do 120/80 mmHg |
ciśnienie prawidłowe | 120/80 - 129/84 mmHg |
wysokie prawidłowe | 130/85 - 139/89 mmHg |
nadciśnienie 1 stopnia | 140/90 - 159/99 mmHg |
nadciśnienie 2 stopnia | 160/100 - 179/109 mmHg |
nadciśnienie ciężkie | 180/110 i wyższe |
izolowane nadciśnienie tętnicze skurczowe | 140 i wyższe/ < 90 mmHg |
Aby uznać ciśnienie za optymalne lub prawidłowe, obie wartości muszą się mieścić w podanych graniach. Jeśli obie wartości należą do różnych kategorii, przyjmuje się kategorię wyższą. Do najczęściej występujących powikłań narządowych nadciśnienia należą:
- przerost mięśnia lewej komory serca ( prowadzi do rozwoju niewydolności lewokomorowej serca, zaburzeń rytmu serca, zawału serca )
- przyspieszony rozwoju zmian miażdżycowych w naczyniach ,zwłaszcza w tętnicach szyjnych, wieńcowych, nerkowych, w obrębie kończyn dolnych
- upośledzenie funkcji nerek i rozwój niewydolności nerek
- udar mózgu ( niedokrwienny, krwotoczny )
- rozwarstwienie aorty ( tętniak ) – rzadkie, ale bardzo groźne powikłanie
U przeważającej większości chorych ( ponad 95% ), nadciśnienie tętnicze ma charakter pierwotny ( predyspozycja genetyczna, wpływy środowiskowe, zła dieta, mała aktywność fizyczna, działanie czynników stresowych ).
Nadciśnienie pierwotne ujawnia się najczęściej między 30 a 50 rokiem życia i może mieć różny przebieg. U niektórych chorych może mieć przez długi czas charakter chwiejny i nie towarzyszy mu rozwój powikłań narządowych, a występujące objawy są mało charakterystyczne ( bóle i zawroty głowy, kołatania serca, zaburzenia snu, łatwe męczenie się ). U innych chorych od samego początku ma charakter utrwalony, ze współistniejącymi powikłaniami narządowymi.
Badanie dna oka umożliwia ocenę zmian naczyniowych, do których dochodzi w przebiegu nadciśnienia, a także umożliwia rozpoznanie nadciśnienia złośliwego, które jest najcięższą postacią nadciśnienia.
Nadciśnienie złośliwe charakteryzuje się wysokim ciśnieniem rozkurczowym ( > 140 mmHg ) i szybkim rozwojem powikłań narządowych ( niewydolność serca, niewydolność nerek, ciężkie zmiany w obrębie naczyń siatkówki – przesięki, wybroczyny, obrzęk tarczy nerwu wzrokowego oraz rozwojem encefalopatii ). Nieleczone nadciśnienie złośliwe zazwyczaj szybko prowadzi do zgonu.
Nadciśnienie tętnicze może zostać wykryte w wyniku przypadkowego pomiaru lub na podstawie objawów ze strony układu sercowo – naczyniowego.
Ciśnienie tętnicze może być mierzone:
- przez lekarza lub pielęgniarkę w gabinecie
- samodzielnie przez pacjenta w domu
- automatycznie przez 24 godziny ( holter )
Rozpoznanie nadciśnienia pierwotnego polega na wykluczeniu jego wtórnych postaci.
Nadciśnienie wtórne, to ok. 5% wszystkich przypadków nadciśnienia. O takim typie nadciśnienia mówi się, gdy znana jest konkretna przyczyna np.: choroby nadnerczy, choroby tarczycy, nerek, zwężenie tętnicy nerkowej, zespół obturacyjnego bezdechu podczas snu i inne. Bardzo często usunięcie przyczyny nadciśnienia wtórnego powoduje wyleczenie choroby.
Należy więc pamiętać:
- nadciśnienie tętnicze jest często występującą chorobą która może pozostać długo nierozpoznana
- ciśnienia tętniczego nie można wyczuć – należy je mierzyć
- w nadciśnieniu tętniczym często długo nie występują żadne objawy
- wartości ciśnienia tętniczego w domu są często niższe niż w gabinecie lekarskim, dlatego też zaleca się dokonywanie pomiarów samodzielnie przez pacjenta
Nadciśnienie tętnicze pierwotne należy zaliczyć do chorób psychosomatycznych.
Już Sokrates przed około 2400 laty głosił:; Nie istnieje taka choroba ciała, która byłaby oddzielona od duszy”
Platon, najbardziej znany uczeń Sokratesa mówił:; Największym błędem w postępowaniu z chorobami jest to, że istnieją osobne lekarstwa dla ciała i osobne lekarstwa dla duszy, gdy tymczasem obydwie te sfery nie powinny być od siebie oddzielane”.
To co potocznie nazywamy chorobą, właściwie nią nie jest – jest tylko objawem, jej cielesnym wyrazem. Choroba sama w sobie jest dysharmonią w stanie świadomości człowieka, znakiem jego odejścia od naturalnego porządku.
Głębszy sens choroby polega więc na uświadomieniu człowiekowi choremu tego, co jest niezbędne dla jego powrotu do zdrowia, czyli harmonii.
Choroba więc domaga się, aby człowiek wsłuchał się w siebie i zmienił swój sposób postępowania.
Prawdziwe leczenie polega więc na świadomym rozpoznaniu zaburzonej harmonii w organizmie i przywróceniu jej do stanu pierwotnego.
Uzdrowienie zależy więc od tego, czy zrozumiemy, co chce nam przekazać nasza choroba oraz od tego, czy posłuchamy tego przesłania. Powrót do harmonii ( zdrowia ) jest więc uwarunkowany uporządkowaniem naszych myśli, uczuć, mowy, czynów. Prawdziwe uzdrowienie obejmuje trzy sfery człowieka – ciało, rozum i duszę.
Poprzez chorobę organizm wskazuje nam, że obraliśmy niewłaściwy kierunek. Za pośrednictwem objawów choroba pokazuje nam sfery organizmu o zakłóconej energii.
Za chorobą stoją zawsze nierozwiązane problemy. Ciało fizyczne jest tylko wyrazem naszej świadomości, uzewnętrznia nasze myśli, uczucia. Ciało jest zawsze skutkiem, nigdy przyczyną choroby.
Cierpienie nie jest pragnieniem, ani darem Boga. Prawdziwą przyczyną choroby i cierpienia są myśli, postawa wewnętrzna, stosunek do innych i samego siebie. Choroba jest więc tylko cielesnym wyrazem braku harmonii, braku całości.
Psychicznych i fizycznych cierpień doświadczamy tylko wtedy, gdy nie potrafimy żyć w zgodzie ze swoim życiem. Choroba oznacza zawsze brak lub niedostatek MIŁOŚCI.
MIŁOŚĆ JEST NAJBRDZIEJ LECZNICZĄ SIŁĄ, JAKA ISTNIEJE NA ŚWIECIE.
Do wzrostu ciśnienia przyczyniają się:
- wyobrażanie sobie swoich osiągnięć i dokonań, które nie idą w parze z próbą wcielania ich w czyn
- chorobliwe ambicje
- tłumiona agresja
- brak elastyczności
- wściekłość
- strach
- złość
- stałe obciążenie duchowe
- stan podwyższonego wewnętrznego napięcia
- niezdolność wyrażania swoich prawdziwych uczuć
- nadgorliwość w wypełnianiu swoich obowiązków
- bronienie się przed uzewnętrznieniem swojej osobowości
Do innych czynników rozwoju nadciśnienia tętniczego należą:
- wiek
- płeć ( do 50 roku życia nadciśnienie częściej występuje u mężczyzn )
- obciążenie rodzinne
- otyłość
- brak wysiłku fizycznego
- palenie tytoniu
- nadmierne spożywanie alkoholu
- nadmierne spożycie sodu
- niskie spożycie potasu
- cukrzyca
- inne
Dlatego nadciśnienie tętnicze jest wezwaniem do większej elastyczności i wyzwolenia się od chorobliwych ambicji zdobywania i posiadania, wezwaniem do pokochania samego siebie i okazywania większej serdeczności swojemu otoczeniu.
Marek Sypień
lekarz